Kültür ve Medeniyetin Ortaya Çıkışı

[BlackRose]

Türk Bozkır Kültürünü analiz etmek için önce doğru tanımları ortaya koymalıyız. Kültür nedir, medeniyet nedir bu ayrımı yapabilmeliyiz. Kısaca açıklayacak olursak; Kültür bir toplumun ortaya koyduğu, meydana getirdiği her şeydir. Konuştuğu dili, yemek pişirdiği çömleği, sanatı, edebiyatı, gelenekleri, topyekün bir toplumun kültürüdür ve kültür üreten toplumlara millet denir. Ancak medeniyet tanımı farklıdır; Milletlerin diğer milletlerle paylaştığı değerler medeniyet tanımına girer. Örneğin Türklerin kültürleri kendilerine özgü ve özeldir. Ancak Türk-İslam Medeniyeti Türklerin müslüman olan diğer toplumlarla birlikte geliştirdiği ve ortaya çıkarttığı değerler bütünüdür. Aynı şekilde Türklerin Batılılarla entegrasyonuyla ortaya çıkan bir Batı Medeniyetinden de bahsedebiliriz.

Altını çizmek gerekir ki; her toplumun bir kültürü olmayabilir. Ya da kültürün söz konusu olduğu yerde medeniyetin ortaya çıkmamış olması mümkündür.

İlim insanları Kültür ve Medeniyetin ortama çıkışı ve gelişimini inceleyebilmek için bazı görüşler ortaya atmışlardır. Bu görüşler her ne kadar halen tartışılmaktaysa da bir genel kabul ortaya koymak için üzerinde durmak ve analiz etmek yerinde olacaktır.

Gelişim Görüşü: Kimi ilim insanları, medeniyetin insan ile ortaya çıktığını, insanlığın gelişimine paralel olarak medeniyetinde geliştiğini kabul ederler. Bu görüşe göre tüm insanlık kökeninde aynı kültüre sahiptir ve zaman içerisinde çeşitlenerek muhtelif dokulara bürünerek farklı görünen medeniyetler meydana getirmiştir. Ancak medeniyetler bu görüşteki gibi düz tereddütsüz bir hat boyunca ilerlememiştir. Kimi yönleriyle kabul gören değerlendirmeleri olsa da tarihçi ekol bu görüşe itibar edebilmektedir.

Yayılma Görüşü: Bu görüşe göre medeniyetler uygun coğrafi bölgelerde ortaya çıkmış ve yayılmıştır. Örneğin G. Elliot'a göre Dünya medeniyeti olarak ortaya çıkan değerler bütünü Mısır'da meydana gelmiştir ve buradan Dünya'ya yayılmıştır. Diğer taraftan F. Ratzel'e göre kültürlerin birden çok bölgede ortaya çıkıp yayıldığı fikrini savunur. Bu görüşün savunucularından O. Menghin'e göre Mısır gibi Orta Asya da bir kültür yayılım bölgesidir ve burada ortaya çıkan kültürler çevreye yayılmıştır. Menghin, Ural-Altay dağları arasındaki kültüre "savaşçı-çoban kültür çevresi" adını verir.

Yüksek Kültür Görüşü: Bir diğer adı Kapalı Medeniyet Teorisi olan bu görüşe göre dil en önemli faktördür. Aralarında dil ve siyasi bağlar olan toplumlar etkileşerek bir yüksek kültür meydana getirmişler ve medeniyeti birlikte inşa etmişlerdir. Medeniyetin temel unsuru ise toplumlardır, toplumların yok olması durumunda medeniyette ortadan kalkmaktadır.

Kültür Kalıbı Görüşü: Bir diğer adı Açık Medeniyet Teorisi olan bu görüşe göre de medeniyetler arkalarında bir toplum bütünlüğü bırakmasalar da küçük bir toplum bile bu kültürün tarışıyıcısı olabilir ve sosyal bütünlük sona erse bile güçlü medeniyetler varlığını bir şekilde devam ettirmeyi başarır. Örneğin Roma ve Yunan medeniyetleri, toplumları yok olmuş olsalar da medeniyet varlığını devam ettirmekte ve günümüz medeniyetlerinin temelini oluşturmaktadır.

Medeniyetler Nasıl Ortaya Çıkar?​

Medeniyetlerin ortaya çıkış şartları ve süreçleri ilim insanlarınca etraflıca tartışılmıştır. Nihayet bugün genel bir kabul olarak bazı değerlendirmeler ortaya çıkmış durumdadır. Ortaya çıka bu genel kabule göre Medeniyet şu etmenlerle ortaya çıkar; Coğrafi Çevre, İnsan Unsuru, Toplum ve Motivasyon.

Coğrafi çevre en temel etmen olarak dikkat çeker. İklim, denizler, su kaynakları, bitki örtüsü, tarım imkanı gibi iktisadi hayatı destekleyen faktörlerin söz konusu olması gerekir. Sonrasında insan faktörü gelir ki; yeme-içme, barınma, emniyet, sevgi ve saygınlık gibi ihtiyaçlar medeniyetin ortaya çıkması ve karşılanması için ortaya konulan gayretler medeniyetin oluşum sürecinde ikinci evreyi oluşturur. Ardından ihtiyaçların karşılanması için ortaya konulan gayretlerin toplum tarafından benimsenmesi ve kabul görmesi gerekir ki nesilden nesile gelişim mümkün olabilsin. Son olarak motivasyon gerekir. Tüm bu sürecin gelişimi motivasyon ile mümkün olur ve gerekli motivasyon sağlanır süreklilik arz etmeye başlarsa zaman içerisinde kültür ve medeniyet gelişimi gerçekleşebilir.